Во морето кај Сукошан, во Хрватска, на длабочина од само два метри, археолозите од Задар откриле римски дрвен брод стар повеќе од две илјади години, потврди во петокот директорот на Меѓународниот центар за подводна археологија на Задар, Младен Пешиќ.

„Античкото пристаниште Барбир кај Сукошан беше откриено во 1973 година и долго време беше документирано само површински, благодарение на истражувањата на археологот Борис Илаковец. Дури во 2017 година на тој простор започна нова, посериозна работа, паралелно со истражувањата на римската вила на копното, која поради современата градба беше прилично уништена. За среќа, дел од локалитетот под морето е добро сочуван“, објаснува Пешиќ.

Бродот е покриен со песок, широк е околу три метри, а досега се откриени девет метри од неговата должина. Освен деловите кои настрадале од бродски црви, остатокот од бродот е во неверојатно добра состојба благодарение на тоа што самото дрво е зачувано во песокот два милениуми, открива раководителот на истражувањето.

Во последните шест години, колку што траат истражувањата под морето, Меѓународниот центар за подводна археологија во Задар соработува со Германскиот археолошки институт, но и со други партнери како Оксфорд, Универзитетот во Задар, Археолошкиот музеј.

„Прво ја истраживме структурата на римското пристаниште, кое било изградено во две фази. Првата датира од 1 век од нашата ера, кога пристаништето било помало по големина. За тоа сведочат бројните наоди на керамички садови и амфори, маслени светилки и фрагменти од стакло кои дошле во Сукошан преку поморските трговски врски од областа на денешна Грција, Турција, Блискиот Исток и Италија“, открива тој.

Големо проширување се случило во средината на IV век, кога се формирал денешниот облик, кој сè уште стои, и покрај толку долгото изложување на морето. Доказ за интензивна трговија покажуваат и наодите кои доаѓаат од Северна Африка.

Меѓу наодите од тој период, околу триесет бронзени монети ковани во времето на императорите Константин II., Констанс и Констанциј II. пронајден во слој 150 сантиметри под нивото на денешното морско дно.

„Пред минатата година најдовме парче дрво, штица со метална шајка, што особено не заинтригира. Се надевавме дека може да има брод до таа штица. Затоа минатата година ги отворивме првите четири квадрати и започнавме истражувајќи на таа локација. И навистина, имаше еден римски брод што го датиравме на крајот на 1 или самиот почеток на 2 век, односно веднаш до првата фаза на пристаништето. Оваа година истражувањето продолжи, повторно во соработка со Германскиот археолошки институт и Универзитетот во Задар, како и студенти по археологија“, вели Пешиќ.

Со ова истражување, додава тој, успеале да стигнат до половина од бродот. Секој елемент е обележан, фотографиран и врз основа на тоа подоцна ќе направат дизајни. За разлика од повеќето антички бродови кои завршуваат деформирани на дното на морето по потонувањето, овој успеа да ја задржи својата форма.

„Целата школка е зачувана и тоа е тоа е огромна уникатност. Испративме примероци од сите дрвени елементи во Франција на анализа, а со утврдување на материјалот ќе се знае дали се работи за локално производство или од други региони. Бидејќи во пристаништето веќе се пронајдени многу материјали кои потекнуваат од целиот Медитеран“, вели раководителот на истражувањето и најавува дека во новата фаза од истражувањето следната година ќе следи откривање на втората половина на бродот.

Дотогаш локацијата ќе биде заштитена со слоеви песок, геотекстил и камен.

„Би сакале да го извадиме од морето и еден ден да го изложиме некаде, можеби и овде во комплексот на поранешната црква Свети Никола ако има можност и доволно простор“, заклучува директорот на Меѓународниот центар за подводна археологија Задар.