Успешната сонда InSight на НАСА е на Марс веќе речиси четири години. Иако, поради акумулацијата на прашина на соларните панели, наскоро ќе следи неизбежен крај на мисијата, сепак од нејзините податоци се добиваат интересни резултати, какви досега не се забележани на други планети.

По мерењето на атмосферата на Марс и рекордните земјотреси, истата сонда на 5 септември минатата година сними со своите сензори настан кој сега е идентификуван како пад на метеороид на површината на таа планета.

Научниците од лабораторијата за млазен погон на НАСА (JPL) објавија труд во списанието Nature Geoscience кој го опишува настанот, новоформираните кратери на површината на Марс и неговите сеизмички и акустични записи. Според нивните податоци, метеоритот паднал меѓу 85 и 290 километри од локацијата на сондата. Ударот најпрвин е снимен на InSight, а потоа сондата Mars Reconnaissance Orbiter го прелета споменатото подрачје и сними најмалку три кратери кои настанале со падот и распаѓањето на метеорите во атмосферата на Марс.

Место на падот на првиот регистриран метеорит на Марс

Тоа беше прв ваков настан снимен на овој начин на друга планета, а набргу потоа следеа уште повеќе. Така НАСА објави уште три фотографии од кратерот, создадени на 27 мај 2020 година и на 18 февруари и 31 август 2021 година – сите беа потврдени од InSight кога се создадени, т.е. нивните податоци се снимени со сеизмолошки сензори на тој лендер.

Податоците беа искористени и за создавање звучна снимка, што дава груба претстава за тоа како звучи метеороид што паѓа на Марс. На аудио снимката може да се слушнат три звука. Првиот се случува кога објектот влегува во атмосферата, вториот за време на неговата експлозија и третиот кога делови од она што веќе е метеорит удриле во површината на Марс. Главниот удар е опишан од НАСА како „блоп“: звук создаден од условите во атмосферата на Марс, кога длабоките тонови допираат до сензорите пред високите фреквенции.

Дополнителни три, последователно потврдени свежи кратери

Сите четири забележани удари на метеори беа одвоени од бучавата во позадината во податоците на InSight, па научниците беа во можност да ги анализираат подетално. Тие велат дека предизвикале помали земјотреси, со магнитуда до 2,0 степени, а податоците за нив може да се искористат за да се процени бројот на таквите влијанија на Марс денес, а со тоа да се доведе до попрецизно мапирање на минатото на таа планета и на целиот Сончев систем. Овие откритија сега ќе се користат за „спојување“ на податоците за кратерите со записите за сеизмички и акустични бранови на InSight, па би можело да се добие дополнително знаење за ваквите настани на Марс.