Сите сме забележале ѕвезди што паѓаат – тоа се небесни објекти што се чини дека се движат низ вселената со неверојатна брзина, оставајќи зад себе космичка трага. Конвенционалната мудрост ни кажува што навистина се случува: остатоците од вселената влегуваат во нашата атмосфера, а потоа согоруваат поради триење пред да можат да се доближат до нас. И тоа е одлична работа затоа што ако не беше нашата атмосфера, на Земјата постојано би паѓале вселенски објекти што се движат со неверојатна брзина, а резултатите би биле катастрофални.

Што всушност се случува? Со малите остатоци, очигледно е дека предметот влегува во нашата атмосфера со голема брзина и триењето предизвикува да изгори. Мало значи многу мало; повеќето од ѕвездите што паѓаат, што ги гледате кога небото е чисто, се камчиња, па дури и остатоци од прашина. Но поголемите објекти, до неколку метри во дијаметар, може да имаат многу поголемо влијание.

Тунгуската експлозија

Тунгуската експлозија била катастрофа предизвикана од метеор што влегол во атмосферата и експлодирал над површината на Сибир. Експлозијата уништила околу 2.000 км² шума. Се претпоставува дека астероидот експлодирал во атмосферата на висина од 5 до 10 километри над Земјата. Во таа експлозија со сила од 20 милиони тони ТНТ, чиј сјај бил забележан дури во Лондон, се создале помали парчиња камења што паднале на површината на нашата планета.

Друг сличен настан се случи во 2013 година во Челабинск, Русија

На видеото се гледа настанот од различни агли, прикажувајќи колку бил светол каменот што паѓал и колкава сила била генерирана. Самиот метеор е восхитувачки, но прикажува колку може да биде опасен, особено кога паѓа од небото.

НАСА откри многу информации за овој настан. Каменот бил многу помал од оној што паднал во Тунгуска – околу половина од него, но опремата на Земјата успеала да ја сними силата што ја создала, количеството на топлината и топлината и точниот состав на парчиња што ги оставил зад себе. Додека штетата беше значајна, можноста научниците да го проучуваат сето ова поврзано со метеорите беше многу значајна за нив.

Ваквите настани се доста ретки и се случуваат на секои 300 години. Астрофизичарите сè уште се заинтересирани да откријат зошто понекогаш овие вселенски камења експлодираат во масивна огнена топка наместо да изгорат во атмосферата. Не само што станува збор за фасцинантна наука туку и подготвеноста за ваков настан би можела да спаси илјадници животи ако метеорот треба да експлодира во одредено населено место.

Што ја предизвикува експлозијата?

2
Истражувачки труд од тим што ги проучува метеорите од Универзитетот „Пурдју“ објаснува што би можело да предизвика метеорите да се распаднат толку насилно во пониската атмосфера. Супер загреаниот воздух се собира во таканаречена „ударна волна“ пред каменот и влегува во метеорот преку неговата порозна површина, така што предизвикува структурна нестабилност, што на крајот предизвикува каменот да се распадне. Додека површината на метеорот е распукана, зголемувањето предизвикува поголемо триење, создавајќи потоплиот, покомпромитиран воздух да тече низ зголемена порозна површина. Овој процес продолжува сè додека целиот метеор е само масивен излив на оган што лебди во воздухот.Научниците од „Пурдју“ користеле компјутерски симулации за да подготват евентуално решение за овој проблем. Tие утврдиле дека принудниот воздух низ џебовите на метеорот ќе им овозможи да го стабилизираат притисокот во него. Ова има две предности: првата, ладењето на воздухот пред и околу метеорот ја намалува енергијата што се движи во и надвор од него, спречувајќи го да експлодира; второто, со намалување на брзината на метеорот ќе се намали и веројатноста да се распадне, со што ќе се намали веројатноста за појава на експлозија. Оваа мерка на одбрана може да се искористи за да се спречат катастрофи како овие, меѓутоа, би била неефективна против поголеми метеори како оној што предизвикал леден доба што ги убила сите диносауруси.

 Извор: Факултети