ЕУ се согласи за амбициозен закон кој ќе го преобликува и надгледува онлајн светот во иднина.
Рано наутро во саботата, по повеќечасовни преговори, блокот се согласи на широки услови во Законот за дигитални услуги (DSA) што ќе ги принуди технолошките компании да преземат поголема одговорност за содржината што се појавува на нивните платформи.
Новите обврски вклучуваат забрзување на отстранувањето на нелегалните содржини и стоки, објаснување на корисниците и истражувачите како функционираат нивните алгоритми и преземање построги мерки против ширењето на дезинформации. Компаниите ќе се соочат со казни до шест отсто од годишниот промет поради непочитување.
„DSA ќе ги подобри правилата за сите онлајн услуги во ЕУ“, рече претседателката на Европската комисија Урсула фон дер Лајен во изјавата.
„Ние се водиме од принципот дека она што е нелегално офлајн треба да биде нелегално онлајн. Колку се поголеми платформите, толку е поголема нивната одговорност“, додаде таа.
Маргрет Вестагер, европскиот комесар за конкуренција, која ги предводеше повеќето од технолошките регулативи на блокот, рече дека новиот акт „ќе ги повика платформите да одговорат за ризиците што нивните услуги можат да ги претставуваат за граѓаните и општеството како целина“.
DSA не треба да се меша со DMA или Законот за дигитални пазари, договорен во март.
Двата акта влијаат на светот на технологијата, но DMA се фокусира на создавање рамноправни терени за сите технолошки компании, додека DSA се однесува на начинот на кој компаниите ја контролираат содржината на нивните платформи. Според тоа, DSA најверојатно ќе има понепосредно влијание врз корисниците на Интернет.
Што значи новиот закон?
– Забрането е насочено рекламирање врз основа на религија, сексуална ориентација или етничка припадност на поединец. Ниту малолетниците не можат да бидат предмет на насочено рекламирање.
– Големите онлајн платформи, како што е Facebook, ќе треба да ја направат транспарентна за корисниците работата на нивните алгоритми за упатување (на пр., оние што се користат за сортирање на содржината на News Feed или предлагање филмови и серии на Netflix).
– На корисниците треба да им се обезбеди и систем на препораки што не се заснова на профилирање. Во случајот на Инстаграм, на пример, тоа би значело хронолошки feed (неодамна воведен).
– Онлајн платформите со јасно објаснување ќе ја отстранат нелегалната содржина и ќе им овозможат на корисниците можност да се жалат.
– Најголемите онлајн платформи ќе бидат обврзани да им даваат клучни податоци на истражувачите со цел „да обезбедат подобар увид во сите ризици на интернет“.
– Онлајн продавниците ќе мора да складираат основни информации за трговците на нивната платформа со цел да најдат поединци кои продаваат нелегални стоки или услуги.
– „Темни обрасци“ – збунувачки или измамнички кориснички интерфејси дизајнирани да ги насочат корисниците да направат одредени избори – ќе бидат забранети. ЕУ вели дека, по правило, откажувањето на која било претплата треба да биде едноставно како и да се регистрирате за тоа.
– Големите платформи ќе треба да воведат и нови стратегии за справување со дезинформации за време на кризи (одредба инспирирана од неодамнешната инвазија на Украина).
DSA, како и DMA, ќе прави разлика помеѓу технолошки компании со различни големини. Колку е поголема компанијата, толку е поголема одговорноста.
Големите компании – оние со најмалку 45 милиони корисници во ЕУ, како Мета и Гугл – ќе се соочат со најголема контрола. Овие гиганти веќе некое време лобираат за да ги ублажат барањата на DSA, особено оние поврзани со насоченото рекламирање и аутсорсинг.
Иако законодавството се однесува само на граѓаните на ЕУ, ефектот од овие закони секако ќе се почувствува и во другите делови на светот.
Глобалните технолошки компании може да одлучат дека е поисплатливо да се имплементира единствена стратегија за содржина и да се земат релативно строгите регулативи на ЕУ како репер за сите. Додека законодавците во САД, кои се обидуваат да ги ограничат технолошките гиганти со свои регулативи, почнаа да бараат инспирација во правилата на Европската унија.