Астронаутот на NASA, Марк Ванде Хеи, конечно се врати на Земјата од Меѓународната вселенска станица.
Хеи се врати дома по најдолгиот престој во вселената во историјата на НАСА, откако помина 355 дена на МВС. Така тој го собори рекордот на командантот Скот Кели, кој во 2018 година постави рекорд од 340 дена поминати на МВС.
Сепак, тоа не е апсолутен рекорд во човечките вселенски летови, бидејќи пред Хеј е рускиот космонаут Валериј Полјаков, кој поминал 437 дена и 18 часа во вселенската станица МИР во 1994-1995. Исто така, Пеги Витсон поминала 665 кумулативни денови во микрогравитација.
Програмата Human Research на НАСА веќе 50 години ги проучува ефектите на микрогравитацијата и вселенските летови врз човечкото тело, како и влијанието на долгите патувања во вселената.
Луѓето сѐ повеќе и повеќе се „шират“ во вселената, па во иднина сѐ повеќе луѓе ќе патуваат во орбитата и многу подалеку, но и ќе поминуваат повеќе време во вселената. Како резултат на тоа, ќе им треба медицинска помош, а за да го исполнат тоа, академските институти како што е Центарот за вселенска медицина при Медицинскиот колеџ Бејлор во Хјустон, Тексас, почнаа да обучуваат нова генерација на медицински лица со вештини потребни за одржување на здравјето на комерцијални астронаути.
Дури и релативно кратко патување до МВС има влијание врз човечкото тело, кое трпи сила од 3 G при лансирање на ракетата.
Забрзувањето на кое е изложено телото влијае на способноста да се задржи свеста. Необучените цивили ги чувствуваат ефектите од 3 до 4 G, но астронаутите можат да користат опрема и специјални одела за да ги издржат ефектите до 8 или 9 G. Незаштитеното човечко тело може да издржи до 5 G пред лицето да ја изгуби свеста.
По завршувањето на примарната и секундарната фаза на ракетата, удобноста на летот во вселената значително, но привремено, се подобрува. Ветеранот на НАСА, Лирој Чиао, кој собрал 230 кумулативни денови во вселената, рече дека по исклучувањето на моторот G силата ослабнала, се чувствувал бестежински и се чувствувал како да се тркалал напред, а неговиот мозок имал потешкотии да ги разбере чудните сигнали на човековиот системот за рамнотежа. Резултатот е вртоглавица, која може повторно да предизвика гадење. Истотака, има и притисок во главата. Во тој момент, гравитацијата не ја влече течноста во долните екстремитети, туку таа се крева во торзото. Во текот на следните неколку дена, телото исфрла околу 2 литра вода со цел компензација, а мозокот учи да го игнорира системот за рамнотежа. Телото се навикнува на околината во следните неколку недели.
Извор: Klix.ba