Сте слушнале за мрежата Tor и прелистувачот Tor, но не сте сигурни што е тоа? Во оваа статија ќе го објасниме овој уникатен феномен во светот на интернетот, вклучувајќи ги сите негови предности и недостатоци.

Tor (акроним за „The Onion Router“) е во суштина мрежа што го маскира интернет сообраќајот. Tor Browser е платформа со отворен код управувана од волонтери и, благодарение на својата технологија „onion routing“, создава анонимност за корисниците кои пристапуваат до веб-страници и сервери преку него.

Прелистувачот често се користи легитимно од новинари и други корисници кои треба да го заштитат својот идентитет, на пример, кога истражуваат конкуренти или одредени случаи, според блог пост на веб-страницата на антивирусната програма Kaspersky.

Едноставно кажано, Tor Browser е софтвер што им овозможува на корисниците да пребаруваат на интернет со релативно високо ниво на приватност. Мрежата и прелистувачот го добиваат своето име од фактот дека ја насочуваат целата веб-активност преку неколку рутери, слично на поминување низ „слоеви“ на порти, што го отежнува следењето и идентификувањето на корисниците.

Како работи Tor?

Tor Browser користи „onion routing“ за насочување и шифрирање на целиот сообраќај, нудејќи им на корисниците високо ниво на анонимност. Мрежата пренесува сообраќај преку три слоја на „мрежни јазли“:

Entry јазли – го формираат првиот слој на шифрирање и овозможуваат поврзување со Tor мрежата

Middle јазли – целосно го шифрираат веб-сообраќајот за да се обезбеди анонимност

Exit јазли – дополнително ги шифрираат податоците пред да стигнат до крајниот сервер

Бидејќи „onion routing“ ефикасно ги шифрира и пренесува податоците преку повеќе слоеви на мрежата, Tor Browser е многу ефикасен во заштитата на корисничките податоци и криењето на IP-адресите.

За што се користи?
Tor Browser е првенствено начин за анонимно прелистување на интернет. Главната причина за неговото користење е да се избегне надзор и да се обезбеди приватност при прелистување, но многу луѓе го користат за пристап до услуги што обичните прелистувачи не можат, како што се страниците „.onion“ што работат само на мрежата onion.

На пример, DuckDuckGo, пребарувач за подобрување на приватноста, нуди верзија „.onion“ од својот прелистувач што не ги следи податоците на корисниците, обезбедувајќи поприватно искуство со прелистување.

Предности на Tor

  • Прелистувачот е бесплатна програма со отворен код
  • IP адресите и историјата на прелистување се маскирани
  • Зголемена мрежна безбедност бидејќи Tor работи на безбедни, шифрирани мрежи
  • Лесен пристап до неиндексирани страници

Недостатоци на Tor

  • Врските се многу бавни поради начинот на кој го насочува сообраќајот – особено во споредба со VPN мрежите
  • Преземањето големи датотеки не е практично
  • Активноста може да не биде целосно анонимна – можно е да се дешифрира идентитетот на корисникот
  • Некои земји и компании може да го блокираат прелистувачот Tor
  • Употребата може да биде сомнителна, дури и ако е легална
  • Не сите веб-страници работат на Tor

Дали Tor е безбеден?
Поради тесната поврзаност помеѓу Tor и темната мрежа, многу корисници се во право кога се прашуваат дали Tor е безбеден за употреба. Одговорот е – генерално, да.

Благодарение на неговите протоколи за „onion routing“ и енкрипција на податоци, прелистувачот Tor нуди релативно високо ниво на приватност и безбедност кога се користи правилно. Секако, како и секој друг прелистувач, тој е сè уште ранлив на низа онлајн напади, како што се малициозен софтвер и фишинг.

Генерално, Tor е безбеден ако корисникот има добро познавање на сајбер безбедноста, бидејќи може да се преземат голем број мерки за понатамошна заштита на податоците. Сепак, постојат ограничувања на анонимноста што Tor може да ја обезбеди – давателите на интернет услуги и мрежните администратори сè уште можат да видат дека Tor се користи.