Повеќето луѓе ги знаат петте сетила (допир, вид, слух, мирис и вкус), но не секој знае дека имаме дополнително сетило наречено интероцепција (пресретнување). Ова е чувство за внатрешната состојба на сопственото тело. Едно ново истражување покажа дека ова чувство се разликува помеѓу жените и мажите.
Интероцепцијата ни помага да ги чувствуваме и интерпретираме внатрешните сигнали кои ги регулираат виталните функции во телото, како што се гладот, жедта, телесната температура и отчукувањата на срцето.
Иако не обрнуваме многу внимание на ова чувство, тоа е исклучително важно бидејќи осигурува секој систем во телото да работи оптимално. Тоа нè предупредува кога нашето тело можеби не е во рамнотежа – на пример, нè тера да посегнеме по пијалак кога се чувствуваме жедни или ни кажува да го соблечеме џемперот кога ни е премногу топло.
Интероцепцијата е исто така важна за менталното здравје. Тоа е затоа што придонесува за многу психолошки процеси како што се донесување одлуки, социјална способност и емоционална благосостојба.
Нарушената интероцепција дури е опишана кај многу проблеми со менталното здравје – вклучувајќи депресија, анксиозност и нарушување во исхраната. Исто така, може да објасни зошто многу ментални здравствени состојби имаат слични симптоми – како што се нарушување на спиењето или замор.
И покрај важноста на интероцепцијата за сите аспекти на здравјето, малку е познато дали мажите и жените се разликуваат во тоа колку точно ги чувствуваат внатрешните сигнали на нивното тело.
Претходните студии кои истражуваа дали мажите и жените различно ги чувствуваат и толкуваат интероцептивните сигнали на нивното срце, бели дробови и стомак, имаат различни резултати. Најновата студија комбинира податоци од 93 истражувања кои се занимаваат со интероцепција кај мажи и жени.
Фокусот бил на тезата за тоа како луѓето ги перцепираат срцевите, белодробните и стомачните сигнали во низа различни задачи. На пример, во некои студии, учесниците го броеле нивниот пулс, додека други ги замолиле учесниците да утврдат дали забележале светлина кога стомакот им се грчи или тестирале дали можат да забележат разлика во здивот додека дишат во уред што го отежнува нормалното дишење.
Анализата открила дека интероцепцијата всушност се разликува помеѓу мажите и жените. Жените биле помалку прецизни во задачите фокусирани на срцето (и до одреден степен во белите дробови). И се чини дека овие разлики не можат да се објаснат со други фактори – како што се напорите на учесниците за време на задачата или физиолошките разлики, како што се телесната тежина или крвниот притисок.
Иако биле пронајдени значителни разлики помеѓу задачите за отчукувањата на срцето, резултатите од другите задачи биле помалку јасни. Ова може да биде затоа што само мал дел од истражувањето се занимавала со перцепцијата на белите дробови и желудникот.
Ова може да ни помогне да разбереме зошто многу вообичаени состојби на менталното здравје (како што се анксиозност и депресија) се почести кај жените отколку кај мажите после пубертетот. Постојат неколку фактори кои можат да влијаат на ова – генетика, хормони, карактер и изложеност на стрес во детството.
Но, бидејќи знаеме дека интероцепцијата е важна, разликите во неа би можеле да објаснат зошто повеќе жени страдаат од анксиозност и депресија отколку мажи. Тоа е затоа што тешкотиите во интероцепцијата можат да влијаат на многу области, вклучувајќи ги емоционалните, социјалните и когнитивните функции, кои се познати фактори на ризик за многу состојби на менталното здравје.
Познавањето на разликите во тоа како мажите и жените ги чувствуваат интероцептивните сигнали, исто така, може да биде важно во лекувањето на менталните болести.
Иако новите истражувања сугерираат дека подобрувањето на интероцепцијата го подобрува менталното здравје, студиите исто така сугерираат дека мажите можат да користат интероцептивни сигнали, на пример од срцето, повеќе од жените кога ги обработуваат своите емоции.
И покрај тоа што се знае дека постојат разлики, сè уште не знаеме што ги предизвикува. Истражувачите имаат неколку теории, вклучително и различни физиолошки и хормонални промени што ги доживуваат повеќето мажи и жени.
Тоа зависи и од тоа колку мажи и жени се научени да размислуваат за своите емоции или интероцептивни сигнали, како што е болката. Подоброто разбирање на сите фактори кои влијаат на интероцептивната способност може да биде важно за развој на подобри третмани за многу состојби на менталното здравје, пишува Science Alert.