Канадската компанија за биотехнологија Medicago е на чекор до произведување нова вакцина против коронавирус, користејќи релативно нова технологија. Нејзината вакцина, која е во третата фаза од клиничките испитувања во многу земји, е посебна по тоа што се добива од растенија.
Класичните вакцини се произведуваат во сложени биореактори, во кои, под стерилни и контролирани услови, избраните животински клетки се заразени со вирус или делови од генетскиот код на вирусот, со цел да ги принудат да произведуваат копии од вирусот или антигенот. Инкубацијата во биореактори трае со недели, по што клетките го минуваат потребниот процес на прочистување пред да бидат спакувани во шишиња.
Биореакторите се скапи, бараат високо обучен персонал и доаѓаат со висок ризик од контаминација на примероците – една од причините зошто Европа имаше сериозен недостаток на вакцини AstraZeneca претходно годинава. Повеќенеделното производство може да биде компромитирано во еден момент, по што целата контаминирана залиха мора да се фрли.
Производството на вакцини од растенија, од друга страна, ги користи растенијата како природни биореактори, а конечниот производ се честички слични на вируси, кои нашиот имунолошки систем ги препознава како потенцијална закана и затоа произведува соодветни антитела кои ќе работат против вистински вируси.
Самата технологија постои околу три децении, а научниците досега експериментирале со разни растенија како потенцијални природни биореактори – компири, ориз, пченка и зелена салата – но ниту една од овие вакцини досега не била одобрена за човечка употреба.
Ниту една од експерименталните вакцини досега не стигнала до последната фаза од клиничкото тестирање. Професорката по микробиологија на Универзитетот Корнел, Кетлин Хеферон за National Geographic рече дека тоа не е затоа што вакцините се помалку ефикасни или небезбедни за употреба, туку поради недостаток на регулаторна рамка за нови технологии за вакцини и неподготвеност да се инвестира во биотехнологија во тоа време.
Новата вакцина Medicago досега е тестирана во Канада, САД, Обединетото Кралство, Бразил и Аргентина, а нејзините креатори се уверени дека во блиска иднина ќе добие одобрување од канадските и јапонските регулатори.
Голем инвеститор во компанијата Medicago е тутунскиот гигант Philip Morris кој држи околу 25 проценти од компанијата, па затоа не е изненадувачки што компанијата како биореактори за вакцината користи билка од видот тутун, Nicotiana benthamiana. Станува збор за австралиска автохтона сорта, близок роднина на тутунот што се користи во производството на цигари, а кој австралиските домородци го консумирале како стимуланс.
Во фабриката на Medicago во американската сојузна држава Северна Каролина, роботски раце ги потопуваат примероците од билката во сад со течност што содржи милиони агробактерии. Ова се бактерии кои природно ги инфицираат растенијата, и во ова растение тие се модифицирани за да содржат мал дел од генетскиот материјал на вирусот SARS-CoV-2. Мал вакуум ја повлекува течноста од корените за да ги намали лисјата, потоа ги ослободува, а листовите апсорбираат „купка“ полна со бактерии, која се шири низ растението.
Најголемиот дел од работата е всушност завршена таму. Примероците се претворени во биореактори, а бактериите ја пренесуваат вирусната ДНК во клетките на растението. Како растението расте, неговите клетки ќе произведуваат големи количини на антиген, честичка слична на вирус, која сама по себе не е заразна, но ќе стимулира имунолошки одговор кај луѓето.
Целиот процес трае пет до шест дена, по што лисјата се берат, се сечат на парчиња и потоа се потопуваат во ензимска „купка“ која ослободува антитела. Во следниот чекор, антителата се изолирани од другите делови на растението и се подготвени за производство на вакцини.
Извор: B92.net